Poniższy tekst nie jest stanowiskiem ostrow24.tv, a jest jedynie teorią poddaną do dyskusji. Liczymy na Waszą opinię w tym temacie.
+
Tekst znaleziony w internecie:
„Jeżeli tak uroczyście obchodzimy narodzenie Jezusa, czynimy to, aby dać świadectwo, że każdy człowiek jest kimś jedynym i niepowtarzalnym… – powiedział papież Jan Paweł II. Zaczęło się to 25 grudnia 356. roku w Rzymie.
Boże Narodzenie – to według historyków – najważniejsze w roku po Wielkanocy, święta chrześcijańskie. Wprowadzone zostały przez tradycję dla uczczenia narodzin Jezusa Chrystusa. Mają też wiele wspólnego z wcześniejszą tradycją wierzeń pogańskich. Zaczęto je obchodzić w IV wieku, najpierw w Rzymie, potem w całym imperium, a następnie w poszczególnych krajach europejskich.
Zamiast Boga-Słońca – Chrystus „Słońce Sprawiedliwości”
Przez 300 lat naszej ery nikt nie obchodził Bożego Narodzenia. A, gdy zaczęto świętować narodziny Mesjasza, obrano na tę okoliczność dzień 25 grudnia. Dlaczego? Przecież Chrystus urodził się w innym dniu innego miesiąca? Według Ewangelii św. Łukasza, w urodziny Jezusa, pasterze nocowali wraz ze zwierzętami, na polach. Ale grudniowe dni w Betlejem – są podobne jak w Polsce – zimowe. Trudno byłoby, a nawet niemożliwe, nocować pasterzom w takie dni, pod gołym niebem.
Mimo to obrano dzień narodzin Jezusa Chrystusa na 25 grudnia. A więc dlaczego? Być może data zwyczaju wynika lub ma wiele wspólnego z okresem przesilenia zimowego. Bo w okresie przesilenia, dni znowu stają się dłuższe, a natura zaczyna budzić się do życia, co stanowi zapewne swoistą symbolikę odrodzenia.
Jest też wielce prawdopodobne, że data 25 grudnia miała być dniem konkurencyjnym i przeciwstawnym do obchodzonego w tym samym dniu, pogańskiego święta narodzin Boga-Słońca, a właśnie dawni chrześcijanie, postanowili określać Chrystusa, mianem „Słońca Sprawiedliwości”. Natomiast w starożytnym Rzymie, pomiędzy dniami: 17 a 24 grudnia, według zwyczaju, obchodzono huczne Saturnalia, czyli Święta Saturna, którego Rzymianie uznawali za bóstwo obfitości i dobrobytu, a 25 grudnia antyczni Rzymianie obchodzili święto perskiego Boga-Słońca – Mitry.
Geneza i tradycja świąt Bożego Narodzenia
Tak więc w IV wieku naszej ery, 25 grudnia 356. roku zaczęły się, początki obchodów Świąt Bożego Narodzenia. A nieco wcześniej, dzień narodzin Jezusa, obchodzono prawdopodobnie 6 stycznia. W IV wieku naszej ery, na polecenie cesarzowej Heleny w Betlejem – miejscu narodzenia Jezusa – wzniesiono bazylikę Narodzenia Pańskiego. Później został upowszechniony zwyczaj budowania stajenki ze zwierzętami, na pamiątkę narodzin Jezusa, w tym właśnie miejscu.
Podobnie jak dzień narodzin Jezusa, nie jest znany dokładnie, tak i rok. Wiadomo już jednak niemal na pewno, że nie jest to rok zerowy, wymieniany w Nowym Testamencie. Znany z Biblii i historii, Król Herod, zmarł w 4 roku p.n.e. Stąd część badaczy skłania się do przyjęcia tego właśnie roku, jako daty narodzin Jezusa. Ale inni sądzą, że gwiazda betlejemska, towarzysząca jego narodzinom, o której mówi tradycja, była kometą Halleya silnie świecącą i dobrze widoczną na niebie, w 12 roku p.n.e. lub kometą opisaną przez chińskich kronikarzy, w 5 roku p.n.e.
Święta Bożego Narodzenia przybierały z czasem coraz ciekawszy i bogatszy w treści obraz i zakres obchodów. W średniowieczu były już obchodzone bardzo hucznie i wesoło. Dopiero w XVII wieku, zaczęła się kształtować ich tradycja taka, jaką znamy dziś – świąt barwnych, radosnych, ale i pełnych powagi, zadumy nad życiem, śmiercią i zbawieniem.
Charakterystyczne dla Bożego Narodzenia w Kościele katolickim, są trzy msze święte, wywodzące się podobno z liturgii rzymskiej, które odprawia obecnie papież: o północy (pasterka – na pamiątkę wizyty pasterzy betlejemskich w stajence), o brzasku i w dzień.
Obżarstwo dawnych Polaków przy stole wigilijnym
W odległej przeszłości Boże Narodzenie, nasi przodkowie Polacy, nazywali Godami lub Godnymi Świętami – to od starosłowiańskiego słowa god, czyli rok. Według Barbary Ogrodowskiej, która pisze w książce „Święta polskie”, nazwa ta wywodzi się od zaślubin (godów) starego i nowego roku, a także od nocy i dnia, bowiem czas obchodów Bożego Narodzenia, zbiegał się z zimowym przesileniem.
W Polsce XVIII-wiecznej, pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia, a więc 25 grudnia, rozpoczynano porannym nabożeństwem. A potem ludzie spędzali czas przy stołach suto zastawionych oraz przy modlitwie i odpoczynku. Przy stołach było hucznie i wesoło, rozmawiano, żartowano i śpiewano kolędy. Powstrzymywano się tego dnia od wszelkiej pracy fizycznej, nie wolno było ani sprzątać, ani rąbać drewna, czy przynosić wody ze studni, ani nawet gotować.
Tradycja ludowa zakazywała stanowczo: czesania się, spania w trakcie dnia i oglądania siebie w lustrze. Także zwyczajowo nie urządzano w Boże Narodzenie wesel ani zabaw, nie składano i nie przyjmowano wizyt, były jedynie spotkania w gronie rodzinnym.
12 szczodrych dni i czczenie męczeństwa św. Szczepana
Drugi dzień świąt był dniem poświęconym czczeniu męczeństwa św. Szczepana. W odległej tradycji miał miejsce popularny zwyczaj, związanym zapewne z praktykami wczesnego chrześcijaństwa, zaklinania urodzaju i obrzucania się ziarnem zbóż, połączone ze składaniem życzeń z tym związanych.
Podczas składania życzeń sypali ziarnem domownicy i sąsiedzi. Dzieci wykorzystywały także ten zwyczaj, a po powrocie z nabożeństwa, wyruszały do tradycyjnych psot i zabaw. Kawalerowie natomiast nie szczędzili ziarna do obsypywania całymi garściami dziewcząt. Tego dnia popularne było też składanie wizyt rodzinie i sąsiadom.
Nawet jeszcze na początku XX wieku, żywa była w Polsce tradycja, że drugi dzień świąt Bożego Narodzenia był początkiem dwunastu „szczodrych dni” (czasem zwanych Godami), które przebiegały radośnie aż do Trzech Króli. Świętowano je – podobnie jak Boże Narodzenie – więc nie wolno było pracować, ale za to trzeba było bawić się, jeść, pić, kolędować i odpoczywać.
W niektórych Kościołach chrześcijańskich, także w naszym, Święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia, który poprzedza rocznicę narodzin Jezusa. Jest nim Wigilia (wieczór 24 grudnia), zwana w Polsce regionalnie, ale i ogólnie, Gwiazdką. W tym dniu polska tradycja nakazuje utrzymywać post bezmięsny, ale w części regionów kraju, stosuje się post ścisły.
Post, Wigilia, opłatek, wieczerza wigilijna i kolędowanie
Kulminacją dnia Wigilii jest uroczysta i nastrojowa kolacja, do której wedle tradycji należało (należy) zasiadać, po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki maleńkiego Chrystusa.
Tak jak wierni Kościoła rzymskokatolickiego, również mniejszości wyznaniowe w Polsce, ze względu na tradycję naszego kraju, przestrzegają aktualnie wigilijnego postu. Obowiązek postu w naszym Kościele, zgodnie z Nowym Kodeks prawa kanonicznego, zniesiono w 1983 roku, mimo to episkopat polski – mocą specjalnego nakazu – aż do 2003 roku, podtrzymywał post wigilijny. Obecnie post w Wigilię jest tylko zalecany.
Historia i literatura kulinarna podają, iż liczba gości w polskiej tradycji, podczas Wieczerzy Wigilijnej, powinna być parzysta, plus jeden talerz dla zmarłych czy niespodziewanych gości albo dla Dzieciątka. Podaje się też różne liczby potraw: według jednych źródeł, powinna ona wynosić 12, a według innych powinna być nieparzysta, zwykle 13 u magnatów, u szlachty 11, a 9 u mieszczan. Ale 13 potraw to górna granica. Książę J. O. Radziwiłł twierdził, że można spróbować wszystkich ryb na stole wigilijnym, bo są liczone, jako jedno danie.
Wigilijny wieczór to, oprócz uroczystej Wieczerzy (kolacji), poprzedzonej dzieleniem się opłatkiem, jest obdarowywanie się podarkami. Pod barwnie ubraną choinką ustawioną w pokoju, dzieci wyszukują prezentów od świętego Mikołaja i odczytują karteczki adresatów. Zamiast kolędowania w wieczór wigilijny, dziś w domach rodzinnych płyną z telewizorów i radia, zestawy kolęd w wykonaniu artystów i zespołów chóralnych. Kolędowanie zawitało do Polski w XIII wieku – przywieźli je ojcowie franciszkanie.
Pasterka, choinka, prezenty i Boxing Day
W noc wigilijną – o północy, w kościołach obrządku rzymskokatolickiego, rozpoczyna się uroczysta msza, zwana Pasterką. Następny dzień – 25 grudnia – przyjęto nazywać Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia w Polsce to drugi dzień świąt, obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, który był pierwszym męczennikiem za wiarę chrześcijańską.
Tradycyjnie w krajach katolickich, prawosławnych i protestanckich, pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia jest wolny od pracy. W Polsce i w większości krajów europejskich, także drugi dzień Bożego Narodzenia, jest wolny od pracy. W Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii i w innych krajach Wspólnoty Narodów, dzień po Bożym Narodzeniu, czyli 26 grudnia, nazywany jest Boxing Day. Nazwa tego święta wywodzi się od średniowiecznego zwyczaju, darowania służbie lub biednym, podarunków zapakowanych w pudełka (z ang. box).
Większość symboli Bożego Narodzenia, wywodzi się ze źródeł, zwyczajów i wierzeń pogańskich. Choinka, która przywędrowała do nas z Niemiec, od wieków była stawiana w domach, podczas przeróżnych świąt i obwieszana kolorowymi świecidełkami i świeczkami. Ostrokrzew (drzewko o stale zielonych, błyszczących liściach i kulistych owocach) służył Celtom z południowych Niemiec, do obłaskawiania chochlików, a zielona jemioła – do praktyk okultystycznych. Także wyznawcy rzymskiej Mitry i ludność obchodząca rzymskie Saturnalia, obdarowywała się prezentami.”
Źródło: newsweek.pl i bozenarodzenie.co.”
autor: Stanisław Cybruch
